اینتل در پی دستیابی به لیتوگرافی پنج نانومتری در سال 2023 - وبلاگ عینک مرکوری

به گزارش وبلاگ عینک مرکوری، براساس اظهارات مدیر ارشد اقتصادی اینتل، این شرکت تا پیش از فراوری تراشه های 7 نانومتری در سال 2021 میلادی، برابری پیشین با سامسونگ و TSMC را به دست نخواهد آورد.

به گزارش خبرگزاری اقتصادی ایران ،براساس اظهارات جورج دیویس، مدیر ارشد اقتصادیاینتل طی هفته جاری در کنفرانس شرکت خدمات اقتصادی مورگان استنلی، این شرکت هنوز معتقد است راه طولانی برای همگام شدن با رقبای خود و بازپس گیری رهبری صنعت تراشه سازی پیش رو دارد. گزارش های منتشرشده از اظهارات جورج دیویس در کنفرانس یادشده نشان می دهد، احتمالا تیم آبی تا پیش از فراوری تراشه های 7 نانومتری در سال 2021 میلادی، برابری پیشین با شرکت صنایع نیمه رسانای تایوان (TSMC) و احتمالاسامسونگرا به دست نخواهد آورد و تا زمان عرضه تراشه های 5 نانومتری، رهبری صنعت تراشه سازی را در دست نخواهد داشت.

پیش تر اینتل گفته بود پردازنده گرافیکی را با لیتوگرافی 7 نانومتری در سال 2021 میلادی عرضه خواهد نمود و مدیرعامل شرکت مذکور،باب سوان، اشاره نموده بود، پردازنده های 7 نانومتری این تراشه ساز از سه ماهه چهارم سال 2021 میلادی عرضه خواهند شد. در گزارشی که وب سایت Toms Hardware درباره کنفرانس مورگان استنلی تهیه نموده، به نقل از جورج دیویس آمده است:

علاوه بر [بخش]پردازنده، ما قابلیت های زیادی را برای مشتریانمان فراهم خواهیم کرد و احساس می کنیم، درحال شتاب دریافت در بخش فرایند [ساخت] و رسیدن دوباره به برابری در نسل [تراشه های] 7 نانومتری و بازپس گیری رهبری در نسل [تراشه های] 5 نانومتری هستیم.

معین نیست اینتل تا به امروز اشاره خاصی به بازپس گیری رهبری، هنگام فراوری تراشه های 7 نانومتری نموده یا تنها به صورت ضمنی چنین گزینه ای را مدنظر داشته باشد. در سال 2018 میلادی،ونکاتا مارتی، مدیر ارشد مهندسی اینتل طی اظهاراتی گفته بود که ممکن است اینتل برای بازگشت به صندلی پیشین فراوریی، لیتوگرافی 7 نانومتری را هدف قرار دهد؛ ولی به طور خاص هیچ اشاره ای ننموده بود که اینتل در لیتوگرافی یادشده، از رقبای خود پیشی خواهد گرفت یا خیر. آنچه در ادامه آمده، نقل قول مربوطه است:

نکته ای که من می گویم این است همانگونه که شما منتظر [عرضه ی] لیتوگرافی 7 نانومتری هستید، برای ما آن زمان نقطه ای است که روش لیتوگرافی از طریق اشعه ماوراء بنفش (EUV) را به ترکیب فراوری بازمی گردانیم. بنابراین من فکر می کنم این مسئله، ما را تاحدودی به قانون سنتی مور بازمی گرداند.

اینتل هنوز تاریخی را برای معرفی لیتوگرافی 5 نانومتری مشخص ننموده است؛ اما با احتساب یک دوره ی زمانی دوساله، زمان عرضه این سری از تراشه ها به سال 2023 میلادی موکول خواهد شد. TSMC انتظار دارد تراشه های 3 نانومتری خود را تا سال 2022 فراوری کند، بااین حال شرکت هایی مانندانویدیاو اینتل که پیش تر رهبری قانون مور و کوچک تر شدن لیتوگرافی را برعهده داشتند، حالا تنها دنبال کنندگان فرایند پیشرفت لیتوگرافی هستند. اگر TSMC تراشه های 3 نانومتری را در سال 2022 برایاپلعرضه کند، عرضه تراشه های انویدیا وAMDدر سال 2023 واقعا منطقی به نظر می رسد. درهمین حال فرض بر این است هدف اینتل، عرضه تراشه های 5 نانومتری در سال 2023 میلادی باشد.

دیدگاه مدیر ارشد اقتصادی تیم آبی، درباره تخمین کلی آن ها از زمان عرضه تراشه های 10 نانومتری این شرکت و تمایل اینتل برای صداقت درمورد شرایط پیش آمده بسیار قابل توجه است:

همانگونه که پیش تر در ماه مه سال 2019 در رویداد تحلیلی مان (جلسه سرمایه گذاران) گفتیم، این [تراشه های 10 نانومتری] قرار نیست بهترین لیتوگرافی باشد که اینتل تا به امروز داشته است. تراشه های کمتری با لیتوگرافی 10 نانومتری درقیاس با 14 نانومتری و 22 نانومتری فراوری خواهد شد. واقعیت این است که من خواستم درمورد [تراشه های] نسل 10 نانومتری صادق باشم. حقیقت این است که [لیتوگرافی 10 نانومتری] آن اندازه که مردم از لیتوگرافی 14 نانومتری انتظار دارند و در لیتوگرافی 7 نانومتری می بینند قوی نخواهد بود.

به نظر می رسد، تشابهی بین مسائل حال حاضر اینتل با لیتوگرافی 10 نانومتری و تأثیرات جانبی آن روی محصولاتش و بعضی از مسائل AMD با فرایند فراوری و پیشرفت کره در دهه پیش، زمانی که خودش تراشه هایش را فراوری می کرد وجود داشته باشد. واقعیت این است که اینتل نمی تواند تنها با چرخاندن یک سوئیچ، خط فراوری 14 نانومتری را به 10 نانومتری تغییر دهد یا بالعکس. همچنین، ایجاد توازن بین مدیریت تقاضا برای محصولات موجود و انتقال هم زمان ظرفیت برای ساختسخت افزارجدید بسیار سخت است. برخلاف AMD در نیمه دوم دهه 2000، اینتل در میزان درآمدهای هر سه ماه رکورد کسب می نماید؛ ولی تراشه های با لیتوگرافی جدید، اغلب از مسائل بازدهی رنج می برند.

نقل قولی وجود دارد که برای توصیف سختی طراحی ریزپردازنده ها بسیار مناسب است. این نقل قول منتسب به مدبرعامل پیشین شرکت دیجیتال،رابرت پالمراست:

طراحی ریزپردازنده ها، همچون بازی رولت روسی است.لوله هفت تیر را روی شقیقه خود می گذارید و ماشه را می کشید و چهار سال بعد میفهمید که مغزتان را مکوششی نموده اید یا خیر.

سختی های اینتل در فراوری تراشه های 10 نانومتری، تصویر کاملی از مشکل یادشده را ترسیم می نماید. شش سال پیش، اینتل عرضه تراشه های 42 نانومتری را با تأخیر انجام داد. اگر آن زمان اینتل لیتوگرافی 42 نانومتری را مطابق با زمان بندی اصلی عرضه می کرد، این شرکت هم اکنون با محدودیت های کمتری در ظرفیت فراوری دست به گریبان بود. همچنین، تراشه ساز یادشده تصمیم گرفت تا مودم های گوشی های هوشمندش را در خود اینتل فراوری کند که این نیز به نوبه خود، باعث کاهش بخشی از ظرفیت اضافی فراوری شد.

در گذشته، اینتل تصمیم گرفته بود، فرایند تحول لیتوگرافی تراشه هایش و کوشش ها برای توسعه معماری های جدید را تحت ترکیبی باعنوان تیک تاک باهم پیوند دهد. تیک تاک تاحدود یک دهه به خوبی کار می کرد، اما به محض اینکه در آب های کم عمق لیتوگرافی 10 نانومتری گام نهاد، تکه تکه شد. در همین زمان، اینتل تصمیم گرفت اگر لیتوگرافی 10 نانومتری عملکرد قابل قبولی نداشته باشد، با سرعت بیشتری نسبت به رویه جاری به سمت لیتوگرافی های پیشرفته تر حرکت کند. تراشه های 10 نانومتری، لیتوگرافی انقلابی ندارند و تنها شاید استفاده از EUV، توانایی حل مسائلی را داشته باشد که فراوری تراشه های یادشده را سخت نموده اند.

پاسخ این سؤال که تمامی موارد یادشده، اینتل را در چه موقعیتی نسبت به AMD قرار می دهد، بسیار پیچیده تر از آنی است که به نظر می رسد. سری رایزن 4000 از پردازنده های شتاب یافته AMD برای دستگاه های حمل شدنی به زودی عرضه خواهند شد. همچنین براساس گزارش ها، اواخر سال جاری اینتل پردازنده های تجدیدشده ای را با لیتوگرافی 10 نانومتری برای دستگاه های حمل شدنی روانه بازار می نماید و پرواضح است این بخش از بازار، سخت ترین قسمت برای AMD جهت به دست آوردن سهم بازار دربرابر رقیبش است.

اگر اینتل بهبود شاخص IPC پردازنده ها را ادامه دهد و سرعت های کلاک پایین خانواده های آیس لیک (Ice Lake) و کافی لیک (Coffee Lake) را جبران کند، حتی اگر محصولات TSMC لیتوگرافی بهتری داشته باشند، سناریوهای بسیار رقابتی را بین این تراشه سازها شاهد خواهیم بود. IPC مخفف عبارت Instruction per Clock است که مفهوم آن میانگین تعداد دستورالعمل های اجراپذیر در هسته های پردازنده در هر سیکل کلاک است. تا به امروز هیچ جزئیاتی از پردازنده های 10 نانومتری دسکتاپ منتشر نشده است، ولی قابلیت هایی همچون پشتیبانی از مجموعه دستورالعمل های AVX-512، ممکن است جان پناهی مؤثر برای اینتل در زمینه های خاص باشد.

به صورت کلی، اینتل به سرمایه گذاران هشدار می دهد در انتظار فشار حاصل از افزایش حاشیه سود ناخالص ناشی از افزایش قیمت چندین محصول باشند یا آنکه با افزایش کوشش ها در بخش پردازنده های سرور و موبایل، واگذاری سهم بازار به AMD را به نظاره بنشینند. اظهارات جورج دیویس در کنفرانس مورگان استنلی، حقیقت یادشده را تغییر نمی دهد، اما این بار اخطار اینتل سرگشاده تر از قبل است؛ اخطاری که امکان دارد با مخالفت هایی نیز روبه رو گردد.