تدابیرِ دردناک در عربستان و دردسر عظیم برای خاندانِ سعود - وبلاگ عینک مرکوری

به گزارش وبلاگ عینک مرکوری، خبرنگاران- دولت عربستان سعودی در اقدامی کم سابقه، برای جبران خسارت های مالی ناشی از شیوع بیماری کرونا و کاهش درآمد های نفتی، به مالیات گیری از مردم روی آورده است. امری که به گفته ناظران، ممکن است به نارضایتی عمومی در این کشور دامن بزند.

به گزارش وبلاگ عینک مرکوری، روز دوشنبه، محمد الجدعان، وزیر دارایی عربستان، بیانیه ای رسمی صادر کرد تا مجموعه ای از تدابیر دردناک را به اطلاع مردم کشورش برساند. این تدابیر بخشی از کوشش های ریاض برای مدیریت بحران اقتصادی ناشی از شیوع بیماری کرونا است.

مهمترین بخش تدابیر جدید عربستان، افزایش سه برابری اقتصادیات بر ارزش افزوده و قطع یاری هزینه معیشتی به کارمندان دولتی است. الجدعان طی بیانیه ای که در خبرگزاری رسمی عربستان منتشر شد، گفت: (پرداخت) یاری هزینه معیشتی از اول ژوئن تعلیق خواهد شد و اقتصادیات بر ارزش افزوده از اول ژوئیه از پنج درصد به 15 درصد افزایش خواهد یافت.

پرداخت یاری هزینه معیشتی به کارمندان دولتی در سال 2018 آغاز شد؛ زمانی که هزینه های زندگی در عربستان در پی افزایش قیمت های بنزین و اجرای اقتصادیات بر ارزش افزوده افزایش پیدا کرد. در آن موقع، ملک سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه سعودی، دستور داد برای جبران این هزینه ها، هر ماه یک هزار ریال عربستانی (معادل 267 دلار) به عنوان یاری هزینه پرداخته گردد. عربستان حدود یک و نیم میلیون کارمند دولتی دارد. حالا، قطع این یاری هزینه، در حالی که هزینه های زندگی بیشتر شده، فشار مضاعفی به کارمندان دولتی وارد می نماید. مقامات عربستان از این امر مطلع هستند و حتی این را به صراحت بیان نموده اند.

الجدعان گفته است: این تدابیر، دردناک، اما برای حفظ ثبات اقتصادی و اقتصادی در میان مدت تا بلندمدت ... و برای غلبه بر بحران بی سابقه ویروس کرونا با کمترین خسارت ممکن، ضروری هستند.

بیشتر بخوانید:

آخرین پادشاه!

بندبازی نفتی سعودی

تبعات جنگ نفتی عربستان و روسیه

وزیر دارایی عربستان گفته است درآمد های غیرنفتی تحت تاثیر تعطیلی فعالیت های اقتصادی قرار گرفته و در عین حال، هزینه های دولت در بخش بهداشت افزایش پیدا نموده است. در پی سقوط تاریخی قیمت های نفت، اقتصاد عربستان تحت فشار قرار گرفته و با آغاز تدابیر مقابله با کرونا این فشار دوچندان شده است.

تدابیر ریاضتی عربستان پس از آن اعلام شد که عربستان در ربع اول امسال میلادی، کسری بودجه 9 میلیارد دلاری ثبت کرد. همچنین، ذخایر ارزی بانک مرکزی عربستان به سرعت کاهش یافته و به پایین ترین سطح خود پس از سال 2011 رسیده است. افزون بر این، درآمد های نفتی عربستان در سه ماه اول امسال میلادی، با کاهش 24 درصدی در مقایسه با سال قبلی به 34 میلیارد دلار رسید. بعضی ارزیابی ها حاکی از این است که عربستان بودجه سال 2020 را قیمت 55 تا 63 دلار برای هر بشکه بسته بود. اما قیمت های نفت مدت هاست که پایین تر از این محدوده است.

اوایل ماه فوریه، زمانی که قیمت های نفت حوالی 50 دلار بود، صندوق بین المللی پول به کشور های عربی حوزه خلیج فارس توصیه کرد که اصلاحات اقتصادی را در دستور کار قرار دهند. در غیر این صورت، ثروت های آن ها با کاهش تقاضای جهانی برای نفت و به تبع آن کاهش قیمت نفت، ظرف 15 سال از بین خواهد رفت. همچنین صندوق بین المللی پول گفته بود که بدهی کشور های شورای همکاری خلیج فارس از 100 میلیارد دلار در سال 2014 به 400 میلیارد دلار در سال 2018 رسیده است. در نتیجه، ثروت اقتصادی خالص این کشور ها در سال 2034 یا قبل از آن منفی خواهد شد.

کاهش قیمت نفت، عربستان را به کسری بودجه روبرو نموده است.

ابعاد سیاسی

عربستان مانند بعضی همسایگان اش، اقداماتی برای اجتناب از عملی شدن پیش بینی های صندوق بین المللی پول انجام داده است. راه اندازی طرح جاه طلبانه معروف به چشم انداز 2030 عربستان به همین دلیل بود. هدف اصلی این چشم انداز، کاهش وابستگی کشور به درآمد های نفتی و افزایش درآمد های غیرنفتی است. اما حالا بحران کرونا و ریزش قیمت های نفت، اجرای این طرح را در هاله ای از ابهام قرار داده است. در نتیجه، عربستان در حالی که هنوز به درآمد های نفتی وابستگی شدیدی دارد، با سقوط تاریخی قیمت های نفت روبرو شده است. سعودی ها با همکاری روسیه در قالب گروه اوپک پلاس، توافقی برای کاهش فراوری امضا کردند، اما تقاضای جهانی برای نفت چنان پایین آمده است که این توافق نتوانست قیمت ها را بالا ببرد.

عربستان سعودی به تازگی، علاوه بر سهمیه اش در توافق اوپک پلاس، یک میلیون بشکه دیگر را از فراوریاتش کاهش داد. مقامات سعودی از شرکت نفتی آرامکو خواسته اند که فراوریاتش در ماه ژوئن را یک میلیون بشکه در روز کاهش دهد. این کاهش با اعلام تدابیر ریاضتی در روز دوشنبه همزمان شد. با کاهش جدید فراوری عربستان، مقدار کل کاهش فراوری این کشور به حدود 4.8 میلیون بشکه در روز رسید. یک مقام وزارت نفت سعودی گفته فراوری نفت عربستان در ماه ژوئن به حدود هفت و نیم میلیون بشکه در روز خواهد رسید. این در حالی است که سعودی ها، قبلا حدود 10 میلیون بشکه در روز صادر می کردند.

در کشوری که ثبات و حتی مآغازیت سیاسی به ایجاد رفاه اقتصادی و توزیع درآمد های نفتی متکی است، اتخاذ تدابیر ریاضتی ممکن است قرارداد اجتماعی میان دولت و ملت را تغییر دهد. ناظران معتقدند که این تدابیر، ممکن است باعث ایجاد نارضایتی میان شهروندان گردد. روزنامه وال ستریت ژورنال با اشاره به این امر، اظهار داشت که تدابیر ریاضتی عربستان قرارداد اجتماعی بلندمدت در پادشاهی (عربستان) را تهدید می نماید. به موجب این قرارداد، خاندان آل سعود در ازای اطاعت (مردم) و قدرت مطلقه، در طول دهه ها مسئولیت توزیع ثروت نفتی را به وسیله ارائه یاری هزینه و شغل های دولتی آسان به عهده می گیرد.

تعداد زیادی از کاربران عربستانی در توئیتر از تدابیر ریاضتی و غافلگیرانه انتقاد کردند و خواهان مستثنی شدن خانواده های فقیر از این تدابیر شدند.

وقتی عربستان اقتصادیات بر ارزش افزوده را در سال 2018 اجرایی کرد، مقامات این کشور این اقتصادیات را راهی برای کاهش وابستگی عربستان به نفت ارزیابی کردند. با این حال، در آن موقع افکار عمومی از این اقتصادیات استقبال ننموده بود. اما حالا اقتصادیات بر ارزش افزوده سه برابر شده و هدف آن، نه کاهش وابستگی به نفت که جبران خسارت های ناشی از کاهش درآمد های نفتی است.